حمایت از کالای ایرانی به سبک چیزدون
گفتیم که نمیشه از کنار مسئلهی حمایت از کالای ایرانی به سادگی گذشت. هر جای دنیا رو که نگاه کردیم از آلمان گرفته تا ژاپن هر پیشرفتی که در اقتصاد یک کشور به وجود اومده ناشی از همین مصرف کالای وطنی بوده. اول سال ۹۷ با صحبت رهبر انقلاب و تعیین شعار حمایت از کالای ایرانی در ادامهی اقتصاد مقاومتی ، تصمیم گرفتیم که تا جایی که از دستمون کار بر میاد و در اون تخصص داریم، برای این شعار تلاش کنیم. همین شد که آسیب شناسی کردیم و آسیبهای وارد به اقتصاد مقاومتی و این که چرا ممکنه افرادی علی رغم میلشون نتونن از کالای ایرانی حمایت کنن رو بررسی کردیم.
نتیجهی این آسیب شناسیها شد نقاط ضعفی که در ساختار بازار ذکر کردیم و در بالای این صفحه بهش اشاره شد. برای همین راه چاره رو در این دیدیم که وارد بازار بشیم و در عرصهی تجارت الکترونیک یک وبسایت فروشگاهی راه اندازی کنیم که هدف اصلیش حمایت از کالای ایرانی باشه.
چیزدون، فروشگاهی برای حمایت از کالای ایرانی
فروشگاه اینترنتی چیزدون از قبل هم وجود داشت. تابستان سال ۹۵ اولین شروع برای فروش اینترنتی چیزدون بود. امّا کم کم فعالیت چیزدون کم شد تا این که در فروردین ۱۳۹۷ بعد از سخنرانی رهبر انقلاب، چیزدون جون دوباره گرفت و کالاهای غیرایرانی رو از فهرست خودش حذف کرد. شعار اصلی چیزدون تبدیل شد به حمایت از کالای ایرانی و به طور جدی نیازسنجی کرد و تصمیم گرفت کالاهای باکیفیت ایرانی رو گرداوری کنه و در دسترس قرار بده. برای این منظور سعی کردیم چند مزیّت نسبی رو در نظر بگیریم تا این فروشگاه واقعاً به حمایت از کالای ایرانی کمک کنه. به ترتیب بعضی از این ویژگیها رو در زیر آوردیم.
انتخاب کالای ایرانی از بین باکیفیتها
سعی کردیم از بین تولیدکنندههای ایرانی اجناسی رو انتخاب کنیم که سابقهی خوبی بین مردم دارن. چند سال پیش پس از مطرح شدن شعار حمایت از کار و سرمایه ایرانی، تعداد زیادی از تولیدی های داخل کشور فرصتهای خوبی برای تولید به دست آوردن و مردم هم حمایت های خوبی از این تولیدیها کردن. امّا خیلی از این اجناس بیکیفیت بودن و اصطلاحاً تو زرد از آب در اومدن! برای مثال یخچالهای برند اسنوا، سری اول گوشیهای برند جی ال ایکس و خودروهای ایرانی که عموماً در بیکیفیتی زبان زد خاص و عام هستن.
در چیزدون سعی کردیم با دقّت محصولات رو انتخاب کنیم. شاید فروشگاه اینترنتی چیزدون به اندازهی بعضی از فروشگاههای قدیمیتر مثل دیجیکالا و بامیلو اجناس زیادی نداشته باشه، امّا کالاهای موجود در چیزدون واقعاً از بین بهترینهای ایرانی گزینش شدن!
حداقل حاشیه سود برای حمایت از تولیدکننده
وقتی که در بازار گشت میزنید متوجه میشید که قیمت اجناس ایرانی و خارجی تفاوت زیادی نداره. ناگفته باقی نمونه که فروشندهها اکثرشون سعی دارن جنس خارجی رو به مشتری غالب کنن. برای مثال وقتی که به داروخونه سر میزنید و یک کالای بهداشتی میخواید، مسئول داروخونه اول از همه چند مدل مختلف از اون محصول رو به شما نشون میده و با آب و تاب از ویژگیهای هر کدوم میگه و این که گرون تر ها چه برتریهایی نسبت به ارزونتر ها دارن. امّا وقتی دقّت میکنید میبینید که هیچ کدوم از مدلهای روی پیشخوان ایرانی نیستن! وقتی از مسئول داروخونه میپرسید که ایرانی هم دارید؟ میبینید که ایرانی رو هم دارن امّا جنس ایرانی رو آخر از همه معرفی میکنن. دلیل اصلی عدم تمایل فروشندهها به جنس ایرنی اینه که حاشیهی سود رو در جنس خارجی بیشتر میبینن. یک واقعیّت تلخ هم وجود داره و اون اینه که حتی اگر حاشیهی سود جنس خارجی بیشتر از جنس ایرانی باشه، باز هم در اکثر موارد قیمت تمام شده برای جنس ایرانی بیشتره.
نقش فروشنده ها برای حمایت از کالای ایرانی چیه؟
کار خداپسندانهای که فروشندهها میتونن بکنن اینه که کالای ایرانی رو با حاشیه سود خیلی کمتری بفروشن تا از نظر قیمتی با کالای خارجی قابل رقابت بشه. این همون چیزی هست که ما در چیزدون اجرا کردیم. اجناس در فروشگاه چیزدون حاشیهی سود خیلی خیلی اندکی دارن تا خریدار حتّی اگر از نظر اعتقادی لزومی به حمایت از کالای ایرانی نمیبینه، حداقل به خاطر قیمتش هم که شده جنس ایرانی رو بخره.
سیاستهای راهبردی چیزدون برای حمایت از کالای ایرانی
چند راهکار و سیاست در نظر گرفتیم تا هدف حمایت از کالای ایرانی رو به نحو احسن انجام بدیم. چند مورد از این سیاستها رو در زیر ذکر میکنیم و واهمهای هم نداریم اگر فروشگاههای اینترنتی دیگه هم از این سیاستها استفاده کنن و موجب تقویت اقتصاد و تولید در کشورمون بشن.
ردهبندی محصولات ساخت ایران از نظر درصد تولید بومی
خیلی از کالاهایی که در ایران تولید میشن از نظر ساخت کاملاً ایرانی نیستن. مثلاً کشور ما در زمینهی الکترونیک قدرت ساخت بردهای الکترونیکی رو داره ولی در خیلی از موارد قیمت تموم شدهی این بردها برای ما مقرون به صرفه نیست و نمونههای خارجی خیلی ارزونتر در میان. برای همین خیلی از تولیدکنندههای لوازم خانگی یا لوازم دیجیتال، بردهای الکترونیکی رو طراحی میکنن و ساخت و مونتاژ اونها رو به شرکای خارجی میسپارن. بعد از اون با هزینهی بسیار کمتر اون بردها رو وارد کشور میکنن و با مونتاژ کردن باقی تجهیزات، وسیله یا کالای مورد نظر رو به مرحلهی نهایی عرضه میرسونن. در این حالت هم کارگر ایرانی رو دخیل کردیم و یک واحد صنعتی ساختیم که درآمدزایی اقتصادی برای کشور ما داره. شاید این کالا صد درصد ایرانی نباشه، ولی ما تونستیم بخش قابل توجهی از اون رو در کشور خودمون بسازیم. حالا فرض کنید که ما سعی میکردیم که این محصول رو صددرصد در ایران تولید کنیم؛ با فرض این که تکنولوژی ساخت این محصول رو در ایران داشتیم، قیمت نهایی محصول به حدّی بالا میبود که هیچ مشتری حاضر به خریدش نمیشد. در نتیجه یک واحد تولیدی گرون قیمت داشتیم که به سرعت ورشکسته میشد و بازار رو به طور کامل در اختیار رقیب خارجی قرار میداد.
پس نتیجه میگیریم که شراکت در ساخت میتونه در مواقعی خوب باشه. امّا از اون جا که هدف اصلی ما رشد و شکوفایی اقتصادی بر پایهی استقلال اقتصادی هست، بهتره که تا جایی که برامون صرفهی اقتصادی داره و تکنولوژی کافی رو داریم، درصد ساخت محصولات در داخل کشور رو افزایش بدیم.
اگر فرض کنیم که دو کیبورد وجود دارن از دو شرکت مختلف که یکی از اونها ۱۰۰% در ایران ساخته شده و یکی دیگه ۴۰% در ایران ساخته شده. فروشگاه چیزدون با بررسی این موارد و اطلاع رسانی در مورد این میزان بومی سازی، شما رو مطلع میکنه تا در صورت تمایل بتونید از کالایی که به مقدار بیشتری ساخت ایران هست رو خریداری کنید.
قیمت خیلی خیلی رقابتی چیزدون
قیمت محصولات رو تا حد ممکن کاهش میدیم. شاید در بعضی موارد این کاهش قیمت موجب ضرر کلّی به چیزدون هم بشه ولی هدف ما اینه که مشتری در مقایسهی محصولات ایرانی چیزدون با کالای مشابه خارجی در فروشگاههای دیگه، حداقل از لحاظ قیمتی متقاعد به خرید از یک تولیدکنندهی ایرانی بشه. این جوری با کم کردن حاشیه سود فروشگاه چیزدون، تعداد محصولات فروش رفته از برندهای ایرانی افزایش پیدا میکنه و این یک کمک جدّی برای تولیدکنندههای ایرانی خواهد بود. برای حمایت از کالای ایرانی این راهکار یکی از اصلیترین سیاستهای چیزدون به حساب میاد.